Rodzinny obraz świętej Agaty, serwis filiżanek z chińskiej porcelany, święty obrazek,
kamienny pomnik i obrazek z wojska… Ile skojarzeń mogą wywołać z pozoru proste
przedmioty, mogli się przekonać uczestnicy finału II edycji Konkursu Historii Mówionej pn.
Przedmiot skrywa w sobie świat, człowiek czyni go opowiedzianym, zorganizowanego przez
Instytut Filologii Polskiej i Studenckie Koło Naukowe Etnolingwistów UMCS w ramach
współpracy ze Szkołami Partnerskimi.
Komisja konkursowa wysłuchała pięciu finałowych wystąpień. Przewodniczącym
komisji był prof. Jerzy Bartmiński (IFP UMCS/ IS PAN). Pozostali jej członkowie to: red.
Czesława Borowik (Polskie Radio Lublin), pracownicy i doktoranci Instytutu Filologii
Polskiej UMCS: dr hab. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, dr Joanna Szadura, dr
Dorota Filar, mgr Anna Niderla oraz przedstawiciele SKNE UMCS: Anna Kowalska, Mariusz
Polowy, oraz Mateusz Kasiak.
Uczestnicy konkursu przedstawili przygotowane na podstawie zebranych materiałów
źródłowych gawędy. Przeprowadzone wywiady, zdjęcia, pamiątki – wszystko to służyło
udokumentowaniu opowiedzianej przez każdego historii.
Tegoroczny konkurs wygrała Ewelina Brodziak z Liceum im. ONZ w Biłgoraju.
Zachwyciła komisję konkursową prezentacją na temat bitwy pod Panasówką. Jest to bardzo
ważna, a jednocześnie przemilczana w historii Polski bitwa. Wciąż brak materiałów na jej
temat i opracowań, chociażby w podręcznikach szkolnych. Tym bardziej nasza laureatka
wzbudziła podziw swoją dociekliwością i skutecznością w poszukiwaniu materiałów na
taki właśnie temat. Drugie miejsce przypadło Kindze Borzęckiej z II LO w Lubartowie
za zaprezentowanie opowieści o jej dziadku- Henryku Jabłońskim, który w latach
pięćdziesiątych odbył zasadniczą służbę wojskową. Kinga nagrała krótki film, w którym
pan Henryk wspomina te lata z uśmiechem, choć, jak podkreślał, nie zawsze było łatwo.
Dużo emocji wzbudziła opowieść Dominiki Wysokińskiej (II LO w Radzyniu Podlaskim)
o rodzinnym serwisie filiżanek. Dominika zaprezentowała losy rodzinnej zastawy na tle
historycznym. Kolejne filiżanki ubywały z serwisu na różne sposoby: stłuczone przez
dziadka, któremu wypadły z rąk na wieść o II wojnie światowej, strącone przez żołnierza
niemieckiego, podarowane polskiemu generałowi, a nawet skradzione w
tajemniczych okolicznościach. Miejsce czwarte przypadło Katarzynie Sobocie z Radzynia
Podlaskiego, zaś miejsce piąte Karolinie Kowal z LO im. ONZ w Biłgoraju.
Uczestnicy konkursu otrzymali atrakcyjne nagrody: sprzęt audio- video ufundowany
przez Rektora d/s Studenckich – prof. Stanisława Michałowskiego, który po raz kolejny objął
konkurs patronatem oraz możliwość wzięcia udziału w Wakacyjnej Akademii Reportażu
im. Ryszarda Kapuścińskiego w Siennicy Różanej organizowanej przez red. Franciszka
Piątkowskiego.
Red. Czesława Borowik zaproponowała zwyciężczyni współpracę przy tworzeniu audycji
a pozostałym finalistom udział w programie „Moje drzewo rodzinne”. Przewodniczący
komisji zadbał o to, by potencjalni studenci filologii polskiej wyjechali z UMCS-u
zaopatrzeni w tom Współczesny język polski opatrzony, rzecz jasna, autografem jego
redaktora.
Każdy przedmiot skrywa w sobie jakąś tajemnicę, historię do opowiedzenia. Nasze
tegoroczne finalistki pochyliły się nad nimi, by przywołać ich historie – historie związanych
z nimi ludzi. Godna podziwu była ich wnikliwość i chęć ocalenia tych niemal zapomnianych
skrawków świata.
Anna Kowalska (SKNE)